مقايسه ميانگين طول مدت مراحل زايماني در زنان نخست زا در دو گروه زايمان فيزيولوژيک و مرسوم: يک مطالعه کارآزمايي باليني

Transcript

1 IJOGI, Vol. 18, No. 141, pp , Apr 2015 دوره هجدهم شماره 141 صفحه: هفته سوم فروردین 1934 مقايسه ميانگين طول مدت مراحل زايماني در زنان نخست زا در دو گروه زايمان فيزيولوژيک و مرسوم: يک مطالعه کارآزمايي باليني 3 *2 1 فهيمه صحتي شفائي ساميه کاظمي دکتر مرتضي قوجازاده مربی گروه مامایی دانشکده پرستاري و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تبریز تبریز ایران. کارشناس ارشد مامایی دانشکده پرستاري و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تبریز تبریز ایران. استادیار گروه فيزیولوژي مرکز تحقيقات سالمت باروري زنان دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز تبریز ایران تاريخ پذيرش : 1334/1/18 خالصه تاريخ دريافت: 1333/8/11 مقدمه: طوالنی شدن مراحل زایمان منجر به ایجاد پيامدهاي نامطلوب زایمانی می شود. مطالعه حاضر با هدف مقایسه ميانگين طول مدت مراحل زایمانی در دو گروه زایمان فيزیولوژیک و مرسوم انجام شد. روش کار: این مطالعه کارآزمایی بالينی یک سوکور در سال 1331 بر روي 371 مادر نخست زا در بيمارستان شهيد نورانی تالش انجام گرفت. افراد به صورت تصادفی در دو گروه A )زایمان فيزیولوژیک( و B )زایمان مرسوم( قرار گرفتند. روش هاي کاهش درد غير دارویی در گروه زایمان فيزیولوژیک انجام و در دو گروه زایمانی مداخالت بر اساس پارتوگراف صورت گرفت. ابزار گردآوري داده ها چک ليستی شامل مشخصات واحدهاي پژوهش فرم پارتوگراف و ارزیابی مراحل اول دوم و سوم زایمان بود. تجزیه و تحليل داده ها با استفاده از نرم افزار آماري SPSS )نسخه 13( و آزمون هاي تی مستقل و کاي دو انجام شد. ميزان p کمتر از 1/10 معنی دار در نظر گرفته شد. يافته ها: دو گروه از نظر ميانگين طول مدت مرحله اول و دوم زایمان اختالف معنی داري داشتند )1/111>p( طول مرحله اول و دوم زایمان در گروه زایمان فيزیولوژیک طوالنی تر از گروه زایمان مرسوم بود. اما دو گروه از نظر ميانگين طول مدت مرحله سوم زایمان تفاوت آماري معنی داري نداشتند )1/72=p(. نتيجه گيري: نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده از روش زایمان فيزیولوژیک می تواند طول مراحل زایمانی را افزایش دهد. کلمات کليدي: زایمان فيزیولوژیک مرسوم زنان نخست زا مراحل زایمان * نويسنده مسئول مكاتبات: ساميه کاظمی دانشکده پرستاري و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تبریز تبریز ایران. الكترونيک: kazemi.samiyeh@gmail.com تلفن: پست 81

2 مقايسه ميانگين طول مدت مراحل زايماني در زنان نخست زا مقدمه پيشرفت پزشکی قرن 21 ایمنی زایمان را افزایش داده است ولی همزمان با آن دخالت پزشکی در اکثر زایمان ها رواج یافته است. در عصر تکنولوژي زنان به طور مداوم در معرض پيام هایی هستند که به توانایی و باورشان در انجام زایمان طبيعی صدمه وارد می کند )1 2(. درد شدید زایمان و اضطراب در مرحله فعال زایمانی میتواند باعث افزایش سطح کاتکولآمين و کورتيزول شده و متعاقب آن قدرت انقباضی رحم کاهش یافته و انقباضات ناهماهنگ شود و در نهایت باعث طوالنی شدن زایمان شود )3(. با طوالنی شدن بيش از حد زایمان احتمال عفونت صدمات جسمی عصبی و مرگ در جنين و نوزاد افزایش یافته و مادر در معرض خونریزي عفونت بعد از زایمان و آشفتگی روحی حاصل از اضطراب بی خوابی و خستگی قرار میگيرد )4(. نظر به اینکه درد زایمان دردي حاد و داراي اجزاي حسی و عاطفی می باشد اقدامات گوناگونی جهت تسکين آن صورت میگيرد. هدف استفاده از هر کدام از این روش ها کاهش یا تعدیل درد زایمانی بدون اثرات مضر بر مادر و کودک می باشد. اقدامات دارویی معموال مؤثر ولی اکثرا داراي اثرات مضر هستند )0(. روش هاي دارویی فقط جنبه حس فيزیکی درد را از بين میبرند در صورتی که روش هاي غير دارویی از طریق بهبود جنبه هاي روانی و عاطفی زایمان از رنج کشيدن مادران در حين زایمان جلوگيري میکنند )6(. از جمله اثرات زیانبار این داروها میتوان به تضعيف سيستم عصبی مرکزي جنين کاهش برون ده قلبی مادر دیستانسيون مثانه و طوالنی شدن مرحله دوم زایمان اشاره کرد )7 8(. در صورتی که اقدامات غير دارویی اغلب ساده و ارزان هستند و میتوانند به عنوان درمان جایگزین یا درمان فرعی همراه با داروها استفاده شوند. در روش هاي غير دارویی کاهش درد خود زن تصميم گيرنده است لذا احساس قوي بودن و کنترل داشتن بر خود در او ایجاد می شود که در پيشرفت زایمان مؤثر است )3(. از جمله روش هاي غير دارویی که محبوبيت بيشتري در بين مادران دارد میتوان به روش هاي آرام سازي تکنيک تنفسی حرکات وضعيتی ماساژ آب درمانی گرما و سرما درمانی طب فشاري رایحه درمانی و حرکات ویژه لگنی اشاره کرد )6 11(. عالوه بر پيامدهاي ذکر شده در زمان ليبر مطالعات مختلف نشان داده است که پيامدهاي نوزادي نيز مانند ميزان بستري طوالنی مدت در بيمارستان پذیرش در بخش هاي مراقبت هاي ویژه کاهش پيدا می کند )11 12(. مطالعه کنل و همکاران )سال 1331 ( تکميلی نشان داد که اکثر مزایاي درمان هاي )ماساژ درمانی موسيقی درمانی و...( در فاز نهفته مرحله اول زایمان میباشند و در طول فاز فعال و طی مرحله دوم زایمان اختالف نظر وجود دارد )13(. طوالنی شدن مراحل زایمانی در زایمان منجر به ایجاد پيامدهاي زایمانی نامطلوب شامل سزارین ایجاد عفونت و بستري نوزاد در بخش مراقبت هاي ویژه می شود )7-3(. در مطالعه گذشته نگر انجام شده در زمينه زایمان فيزیولوژیک طول مدت مرحله دوم افزایش پيدا کرد و در نتيجه نياز به مداخله و پيامدهاي نامطلوب زایمانی افزایش یافت )4 11(. 8 در مطالعه سستو و همکاران )2111( با وجود تفاوت در طول مراحل زایمانی در دو گروه زایمانی اختالف آماري معنی داري در زمينه پيامدهاي نامطلوب زایمانی وجود نداشت )0 6(. در مطالعه متاآناليز کنل و همکاران )سال 1331 ( که در زمينه تأثير حمایت زنان بر طول مدت مراحل ليبر انجام شد به نتایج متناقضی دست یافتند ولی این نتایج به دليل حجم نمونه کم از قدرت آماري ضعيفی برخوردار می باشد در نتيجه انجام تحقيقات بيشتر با حجم نمونه مناسب تر نياز می باشد )13(. با توجه به تحقيقات انجام شده و نتایج ارائه شده در خارج از کشور و عدم وجود مطالعه اي با حجم مناسب در زمينه زایمان فيزیولوژیک مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط طول مدت مراحل زایمانی در بين زنان نخست زاي مراجعه کننده به بيمارستان شهيد نورانی تالش در دو گروه زایمان فيزیولوژیک و مرسوم انجام شد. روش کار این مطالعه کارآزمایی بالينی یک سوکور در سال 1331 بر روي 371 مادر نخست زا که به عنوان نمونه پژوهش 81

3 فهيمه صحتي شفائي و همكاران انتخاب شده بودند در بيمارستان شهيد نورانی تالش 4111 گرم از طریق معيار جانسون (N- [W=(FHL 1 انجام گرفت. نمونه ها به صورت تصادفی انتخاب و با استفاده از نرم افزار Rand list و از طریق بلوک بندي 4 و 6 تایی به صورت تصادفی در دو گروه A )زایمان فيزیولوژیک( و B )زایمان مرسوم( قرار گرفتند. به ترتيب حروف هاي انتخاب شده A و B درون پاکت شماره 1 تا 371 قرار داده شد و اولين فرد واجد شرایط پاکت شماره 1 و همين طور پاکت ها به ترتيب شماره در اختيار افراد قرار می گرفت و بعد از باز شدن در پاکت نوع گروه فرد مشخص می شد. جهت تعيين حجم نمونه از نرم افزار آماري Medcalc )نسخه 11/4( استفاده شد. با توجه به عدم وجود مطالعه مشابه در این زمينه ابتدا مطالعه اي پایلوت بر روي 21 مادر نخست زا در هر گروه انجام شد و با استفاده از داده هاي به دست آمده از اندازه گيري ميانگين طول مدت مرحله اول زایمان و با در نظر گرفتن 1/10=α توان 31 درصد و عدد ميانگين 126 به دست آمده از ميانگين طول مدت مرحله اول زایمان در مطالعه پایلوت 170 مادر نخستزا در هر گروه و 301 نفر در دو گروه که جهت انجام زایمان به بيمارستان شهيد نورانی تالش مراجعه کرده بودند انتخاب شدند که جهت افزایش اعتبار مطالعه و احتمال ا فت نمونهها تعداد 371 نمونه مورد بررسی قرار گرفتند. در این مطالعه ميانگين طول مدت مرحله اول زایمان به عنوان پيامد اوليه در نظر گرفته شد. معيارهاي ورود به مطالعه شامل: سن مادر باردار بين سال حاملگی هفته بر اساس اولين روز آخرین قاعدگی یا بر اساس سونوگرافی در سن پایين بارداري )قبل از هفته 12 حاملگی( حاملگی تک قلویی با نماي سر داشتن بارداري کم خطر )نظير عدم وجود بيماري مزمن مانند بيماري هاي قلبی پرفشاري خون بيماري هاي ریوي دیابت آنمی عفونت هاي مجاري ادراري- تناسلی بيماري هاي مربوط به تيروئيد صرع عدم وجود سقط خونریزي یا هر مورد غير طبيعی در زمان مراجعه زائو( عدم استفاده از داروي خاص و غير مجاز در دوران بارداري حاملگی نخست زا وضعيت طبيعی جنين وزن جنين کمتر از [155 نداشتن سابقه نازایی اقطار طبيعی لگن اساس معاینه واژینال( و نداشتن قد زیر ( رب سانتی 140 متر و تمایل جهت شرکت در مطالعه بود. معيار خروج از مطالعه نيز شامل: انصراف بيمار از ادامه همکاري در مطالعه بود. اطالعات مورد نياز براي مطالعه از طریق مشاهده سير زایمان مصاحبه با مادران و مطالعه مندرجات پرونده آن ها گردآوري شد. گردآوري ابزار داده ها در این مطالعه شامل چک ليست پنج قسمتی بود که به ترتيب شامل: پژوهش )مشخصات عالئم حياتی( فرم پارتوگراف برخی مشخصات واحدهاي فردي تاریخچه مامایی نتایج )ضربان قلب جنين ( 2 )FHR دیالتاسيون جایگاه سر جنين در لگن تعداد انقباضات مصرف اکسی توسين وضعيت پرده ها( چک ليست ارزیابی فاز فعال زایمان )طول مدت فاز فعال از زمان دیالتاسيون 4 مدت مرحله دوم نوع زایمان( و سانتی متر( مرحله دوم مرحله سوم )طول )طول مدت مرحله سوم( بود. پس از اخذ مجوز انجام پژوهش از کميته اخالق دانشگاه علوم پزشکی تبریز واحدهاي پژوهش در به تمام خصوص اهداف و روش مطالعه اختياري بودن شرکت در مطالعه محرمانه بودن اطالعات و اینکه در صورت تمایل می توانند در هر زمان از حضور در مطالعه صرف نظر نمایند آگاهی هاي الزم داده شد و رضایت نامه آگاهانه کتبی از واحدهاي پژوهش اخذ گردید. قابل ذکر است که با توجه به مداخالت انجام شده در هر دو گروه براي جلوگيري از هرگونه مشکل اتاق هاي مجزایی جهت انجام پژوهش براي هر دو گروه تهيه مطالعه در این شد. پژوهشگر اصلی مداخالت الزم را همراه با کمک پژوهشگر اول در طی ليبر در گروه زایمان فيزیولوژیک بر اساس راهنماي کشوري انجام زایمان طبيعی و ارائه روش هاي غير دارویی کاهش درد انجام داد. مداخالت انجام شده به شرح زیر بود: در گروه اول از روش هاي رایحه درمانی ماساژ حرکات ویژه لگنی با توپ زایمانی ماساژ با روغن اسطوخودوس در ناحيه کمر و شکم در زمان FH=Fundal hight 2 FHR=Fetal heart rate 02

4 مقايسه ميانگين طول مدت مراحل زايماني در زنان نخست زا انقباضات رحمی و حمایت مداوم در کنار زائو در فاز فعال استفاده شد. در این گروه تنها در موارد طوالنی شدن ليبر بر اساس پارتوگراف و لزوم مداخله جهت تصميم براي نوع زایمان از سنتوسينون و آمنيوتومی براي پيشرفت ليبر استفاده شد و در مرحله دوم ماساژ کمر با روغن اسطوخودوس در طی انقباضات انجام گرفت. زائو در هر دو گروه در تمامی مراحل زایمانی می توانست از وضعيت هاي ایستاده چمپاتمه قدم زدن و دراز کشيده به پهلوي چپ استفاده کند. الزم به ذکر است که فرد محقق در امر زایمان واژینال دخالتی نداشت و این مرحله را کمک پژوهشگر اول انجام می مطالعه در طی داد. کمک پژوهشگر دوم تنها طول مراحل زایمانی و رسم پارتوگراف را مطابق با آنچه که در چک ليست ذکر شده بود را ثبت می کرد. در مرحله سوم با انتقال واحدهاي پژوهش به اتاق زایمان جهت انجام زایمان مراحل دوم )خروج جنين( و سوم زایمان )خروج جفت( به دقت مشاهده و اطالعات به دست آمده در چک ليست ثبت شد. در گروه زایمان مرسوم بعد از بستري در فاز فعال روند زایمان بر اساس پارتوگراف تعيين شد و در صورت لزوم اینداکشن پاره کردن کيسه آب و ختم حاملگی صورت پذیرفت. در این گروه از هيچگونه روش غير دارویی کاهش دهنده درد استفاده نشد. تجزیه و تحليل داده ها با استفاده از نرم افزار آماري SPSS )نسخه 13( انجام شد. جهت بررسی داده ها از روش هاي آمار توصيفی )فراوانی درصد فراوانی انحراف ± معيار ميانگين( و جهت مقایسه طول مدت مراحل زایمانی در زنان بستري شده در فاز فعال زایمان از آزمون تی براي گروه هاي مستقل استفاده شد. در این مطالعه ميزان p کمتر از 1/10 معنی دار در نظر گرفته شد. این مطالعه در مرکز ثبت کارآزمایی بالينی ایران به شماره کد N15Irct ثبت شد. از آن جا که ابزارهاي مورد استفاده در این پژوهش فرم مشخصات فردي نمونه ها ثبت طول مراحل زایمانی و فرم پارتوگراف بودند لذا نيازي به انجام روایی ابزار وجود نداشت و با توجه به اینکه از پارتوگراف به عنوان منبع اصلی براي ارزیابی نتيجه کار استفاده شد که خود داراي پایایی بينالمللی میباشد دیگر نيازي به تعيين پایایی نبود. يافته ها در این مطالعه ميانگين سن در گروه مداخله 23/17±2/31 سال و در گروه دوم 22/72±2/73 سال بود. در گروه مداخله ميانگين سنوات تحصيالت مادر باردار 11/34±2/23 سال و در گروه دوم 12/12±2/12 سال بود. در گروه مداخله ميانگين سنوات تحصيالت همسر 11/82±2/13 سال و در گروه دوم 11/31±2/40 سال بود. اکثر زنان )%71/3( در گروه مداخله و در گروه دوم )%70/1( خانه دار بودند. در ارتباط با شغل همسر اکثر همسران )%02/4( در گروه مداخله و در گروه دوم )%63/8( داراي شغل آزاد بودند. در رابطه با درآمد خانوار اکثر افراد )%30/1( در گروه مداخله و در گروه دوم )%44( ميزان دخل برابر خرج بود. از نظر مشخصات فردي - اجتماعی دو گروه تفاوت آماري معنی داري نداشتند بدین معنا که دو گروه از این نظر همگن بودند. ميانگين طول مدت فاز فعال و مرحله دوم زایمان در گروه زایمان فيزیولوژیک طوالنی تر از گروه زایمان مرسوم بود )به ترتيب 421/23±123/48 و 243/40±131/28 دقيقه در فاز فعال و 43/32±21/44 و 34/26±11/11 دقيقه در مرحله دوم( ولی دو گروه از نظر طول مدت مرحله سوم زایمان )به ترتيب 4/27±2/47 و 4/14±3/03 دقيقه( تفاوتی نداشتند به گونه اي که بر اساس آزمون تی تست دو گروه از نظر ميانگين طول مدت فاز فعال و مرحله دوم زایمان تفاوت آماري معنی داري داشتند )1/111<p(. )جدول 1( )نمودار 1(. 08

5 فهيمه صحتي شفائي و همكاران جدول 1: نتايج مربوط به طول مراحل مختلف زايمان در دو گروه زايماني* مقدار p و آماره آزمون P<1 /111 t =12/31 P<1 /111 t=3/47 p=1/72 t=1/34 طول مراحل زایمان از زمان شروع فاز فعال )دقيقه( مرحله دوم زایمان)دقيقه( مرحله سوم زایمان)دقيقه( گروه 1 )زایمان فيزیولوژیک( گروه 2 N=180 )زایمان مرسوم( N= /40±131/28 )N =142( 34/26±11/11 (N = 76( 4/14±3/03 (N= 110) 421/23±123/48 )N =171( 43/32±21/44 (N= 164) 4/27±2/47 (N = 164( * اعداد به صورت انحراف معيار± ميانگين گزارش شده است. نمودار 1 - نمودار نمايش دهنده طول مدت مراحل زايمان بحث طول مدت مرحله اول در گروهی که تشویق به ایستادن می شدند با گروه کنترل که دراز کشيده به پهلو یا خوابيده بودند مورد ارزیابی قرار گرفت. در 2 کارآزمایی بالينی افزایش طول مدت مرحله اول زایمان گزارش شد در حالی که در 3 کارآزمایی بالينی تغييري در طول مدت مرحله اول گزارش نشد. در یک کارآزمایی بالينی افزایش درد گزارش شد. جالب توجه است که در هيچ یک از این کارآزمایی ها کاهش طول مدت مرحله اول گزارش نشد که با مطالعه حاضر همخوانی داشت )14(. مطالعه مروري کوکران )2111( بر روي 13 مقاله کارآزمایی بالينی در زمينه تأثير وضعيت ایستاده بر طول مدت مرحله دوم و سوم زایمان در 0764 زن نخست زا انجام شد که همگی این کارآزمایی ها کاهش در این مطالعه 180 نفر از زنانی که در گروه زایمان فيزیولوژیک در فاز فعال بستري شده بودند با 180 نفر از زنانی که در گروه زایمان مرسوم در فاز فعال پذیرش شده بودند از نظر ميانگين طول مدت مراحل زایمانی مورد مقایسه قرار گرفتند. ميزان مداخالت زایمانی مانند آمنيوتومی و استفاده از اکسی توسين در گروه زایمان مرسوم )گروه دوم( بيشتر مشاهده شد. ميانگين طول مدت فاز فعال و مرحله دوم زایمان در دو گروه تفاوت آماري معنی داري داشت. جنز و همکاران )2111( در مطالعه اي مروري از 6 کارآزمایی بالينی تحت عنوان روش هاي غير دارویی تسکين درد بر روي 2623 نفر از زنان نخست زا به نتایج زیر دست یافتند: 00

6 مقايسه ميانگين طول مدت مراحل زايماني در زنان نخست زا درد در مرحله دوم زایمان و امکان کاهش طول مرحله دوم را گزارش کردند. الزم به ذکر است که تأثير وضعيت ایستاده بر کاهش طول مدت مرحله دوم زایمانی به صورت قطعی ذکر نشده است همچنين در مورد طول مدت مرحله سوم نيز تفاوتی گزارش نشد که نتایج مطالعه آن ها نزدیک به مطالعه حاضر بود )10(. مطالعه مروري در کوکران )2111( بر روي 23 مقاله کارآزمایی بالينی در زمينه تأثير وضعيت خوابيده بر طول مدت مرحله دوم در 6037 زن نخست زا انجام شد که همگی این کارآزمایی ها کاهش درد در مرحله اول و دوم زایمان و کاهش طول مرحله دوم را گزارش کردند. تأثير وضعيت خوابيده بر کاهش طول مدت مرحله دوم زایمانی به صورت قطعی ذکر نشده است که نتایج مطالعه آن ها نزدیک به مطالعه حاضر بود )16(. مطالعه اسميت و همکاران )2112( نشان داد که ماساژ و لمس کردن توسط دوال در طی زایمان باعث ایجاد خواب سبک و آرام و افزایش ميزان اکسی توسين و در نهایت کاهش طول مدت مرحله فعال زایمان و خستگی مادر می شود )17(. در مطالعه گذشته نگر ژموند و همکاران )2111( که بر روي دو گروه زایمانی )گروه اول: ليبر خود به خود و گروه دوم: ليبر القاء شده( جهت بررسی ميزان مداخالت در طول ليبر پژوهشی انجام شد ميزان تسکين بخشی زایمان همراه با اپی زیاتومی فشار بر فوندوس جهت خروج سریع تر سر در مرحله دوم زایمان استفاده از اکسی توسين و مترژین جهت کنترل خونریزي بعد از زایمان در گروه ليبر القاء شده به طور معنی داري افزایش یافت ميزان سزارین در گروه ليبر القاء شده %10 و در گروه ليبر خود به خود %1 گزارش شد طول مدت مرحله اول زایمان در گروه اول افزایش یافته بود اما پيامدهاي زایمانی بهبود یافته بود )18(. مطالعات متعدد دیگري نيز بر این تأثير مثبت تأکيد می کنند که حمایت هاي مداوم از زائو اثرات بسياري بر نتایج زایمان و وضعيت سالمت مادر و نوزاد دارد و علی رغم طوالنی شدن طول مراحل زایمان باعث کاهش سزارین و تب و عفونت و خونریزي بعد از زایمان می گردد )13(. مطالعه اسميت )سال 2116 ( نشان داد که استفاده از توپ زایمانی باعث چرخش و بهتر سر جنين در لگن مادر و باعث کوتاه شدن طول مرحله دوم ليبر می شود )21(. در همين ارتباط چانگ همکاران )2111( نشان داد که استفاده از توپ زایمانی در طول بارداري و زایمان منجر به انقباضات مؤثرتر کاهش درد و کاهش مدت زمان فاز فعال زایمانی می شود )21(. در زایمان هاي انجام شده در کشور ما با طوالنی شدن زمان بستري خستگی مادر افزایش می یابد که این امر خود منجر به کاهش انرژي مادر و به دنبال آن کاهش روحيه همکاري مادر در زایمان افزایش طول مدت زایمان افزایش زایمان با اسباب سزارین و مشکالت بعد از زایمان مانند تأخير در جدا شدن جفت عفونت و افسردگی می شود که مطالعات نيز از این نتایج حمایت می کنند )22 23(. در پایان باید این نکته را متذکر شد که تمامی مطالعات انجام شده تنها اثر یکی از روش هاي غير دارویی کاهش درد را بر طول مدت مراحل زایمان بررسی کرده اند ولی در مطالعه حاضر از مجموعه اي از روش هاي غير دارویی استفاده شد. اگرچه طول مدت مرحله اول و دوم زایمان در گروه زایمان فيزیولوژیک طوالنی تر از گروه زایمان مرسوم بود ولی این طوالنی شدن منجر به پيامدهاي زایمانی نامطلوب نشد. با توجه به این مسئله لزوم انجام مطالعات بيشتر در این زمينه احساس می شود. از محدودیت هاي این مطالعه عدم امکان کنترل دقيق درجه حرارت توسط مادر علی رغم آموزش کنترل درجه حرارت در زمان بستري مادر و عدم اجراي به موقع روش هاي غير دارویی کاهش درد به دليل پيشرفت زایمان بود. نقطه قوت این مطالعه انجام کارآزمایی بالينی در زمينه زایمان فيزیولوژیک با این حجم نمونه باال بود. با توجه به طوالنی بودن مرحله اول و دوم در زایمان فيزیولوژیک و بهتر بودن پيامدهاي زایمانی پيشنهاد می شود مطالعه اي جهت مقایسه هزینه اثربخش بودن دو روش زایمان فيزیولوژیک و مرسوم ميزان خونریزي بعد از زایمان ميزان رضایت مندي تجربيات زایمانی ميزان درد در دو گروه زایمان فيزیولوژیک و مرسوم با ابزار vas )مقياس آناليز بينائی( انجام گيرد. با توجه به نتایج مطالعات محدود اخير در زمينه زایمان فيزیویولوژیک به صورت کارآزمایی بالينی در کشور و با 02

7 فهيمه صحتي شفائي و همكاران توجه به اینکه بخش عظيمی از مطالعات انجام شده در کشور در زمينه زایمان فيزیولوژیک در مورد کاهش درد اضطراب و ترس صورت گرفته و پيامدهاي مادري و نوزادي مورد پژوهش قرار نگرفته لزوم انجام مطالعات کارآزمایی بالينی بيشتر در این زمينه توصيه می شود. با توجه به ميزان باالي سزارین در کشور ما برنامه ریزي جهت کاهش سزارین ضروري است. بر اساس نتایج این مطالعه پيشنهاد می شود کالس هاي آمادگی جهت انجام زایمان فيزیولوژیک به صورت جامع ابتدا در تمامی مراکز درمانی و بيمارستانی جهت آموزش تمامی ماماها و مادران باردار صورت گرفته تا ضمن افزایش آگاهی کادر درمانی و باور بر انجام مناسب بودن این روش و ایجاد روحيه خود باوري مادران باردار جهت انجام زایمان طبيعی گامی مؤثر در جهت بهبود روند زایمانی در کشور برداشته شود. نتيجه گيري نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده از روش زایمان فيزیولوژیک می تواند طول مراحل زایمانی را افزایش دهد. تشكر و قدرداني این مقاله حاصل پایان نامه دانشجویی مقطع کارشناسی ارشد مامایی و طرح تحقيقاتی مصوب دانشگاه علوم پزشکی تبریز در تاریخ 1331/4/8 می باشد. بدین وسيله از زحمات ریاست مسئولين و پرسنل محترم بيمارستان شهيد نورانی تالش و همچنين از معاونت محترم پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی تبریز که اعتبارات مالی طرح فوق را تأمين کردند تشکر و قدردانی می شود. منابع 1. Pascali-Bonaro D, Kroeger M. Continuous Female companionship duringchildbirth. J Midwifery Womens Health 2004; 49(1): Trueba G, Contreras C. Alternative strategy to decrease cesarean section :support by doulas during labor. J Perinat Educ 2000; 9(2): BonicaJJ.The pain of child birth. 2th ed. New Jersy: Appleton and Lang; Simkin P, Bolding A. Update onnonpharmacologic approaches to relieve labor pain and prevent suffering. J Midwifery Womens Health 2004; 49(6): Saisto T, Salmela-Aro K, KononenT,Nurmi JE, Halmesmaki E. A controlled trial of intervention in fear of childbirth.obstetgyneco 2001;98(5): CNM Data Group.Midwiferymanagement of pain in labor. J Nurs Midwifery1996; 43(2): Simkin PT, klein MC. Nonphamacologic approaches to management of labor pain. Biomedical journal 2009; 310: Kojic Z, Arsenijevic L, ScepanovicN. Labor pain physiologal basis and regulatory mechanisms.srp Arh Celok Lek 2007; 135 (3-4): Tietze KW, Horbach L, Muller D, Heidenreich J, Schmitt W. Data condensation in demonstration of the relationship between labor painand fetal heart rate changes during labor. Klin wochenschr 1971; 49 (1): Brown ST, Douglas C, Plaster L. Women s evaluation of intrapartum non pharmacological pain relief methods used during labor. J Prenat Educ 2001; 10(3): Stark MA, Rudell B, HausG. Observing position and movements in hydrotherapy:a pilot study. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs 2008; 37(1): Waldenstrom U, Hildingsson I, RydingEL. Antenatal fear of child birth and its association with subsequent caesarean section and experience of child birth. BJOG 2006; 113(6): Kennel J, Klaus M, McGrath S, Robertson S, Hinkley C. Continuous emotional support during labor in a US hospital: A randomized controlled trial. Journal of the American Medical Association. 1991;2665 (17): Gentz BA. Alternative therapies for the management of pain in labor and delivery. Clin Obstet Gyneco 2010; 44(4): SimkinP,O Hara M. Nonpharmacologic relief of pain during labor: Systematic reviews of five methods. Am J Obstet Gynecol 2002;186 (5 Suppl Nature): S Gupta J, Hofmeyr G. Position for women during second stage of labour. Cochrane Database Syst Rev. 2012; 5:CD Smith CA, Collins CT, Cyna AM, CrowtherCA.Complementary and alternative therapies for pain management in labour. Cochrane Database of Systematic Reviews, Published by john Wiley & Sons, Ltd Gemund N, HardemanA, Scherjon S, Kanhai H. Intervention rates after elective induction of labor compared to labor with a spontaneous onset. A 02

8 مقايسه ميانگين طول مدت مراحل زايماني در زنان نخست زا matched cohort study. Gynecol Obstet Invest 2011;56(3): Danel I, Berg C, Johnson CH, Atrash H. Magnitude of maternal morbidity during labor and delivery USA Am J Public Health 2003; 93(4): Smith CA. Complementary and alternative therapies for pain management in labour.cochrane Database Syst Rev 2006; (4): CD Chang CY,Gau M. Develope and test of birth ball exercise during laboring phase [Master thesis]. Available from: URL: dissertation-e/article95-e.htm.accessed April 5, Robertson E, Johansson SE. Use of complementary, non-pharmacologic pain reduction methods during childbirth amongforeign born and Swedish born Women. Midwifery 2010; 26(4): Tournaire M,Theau-Yonneau A. Complementary and alternative approaches to pain relief. Evid Based Complement Alternat Med 2007;4(4):